21 t/m 27 april

2de paasdag t/m safari

Maandag 21 april

Na het ontbijt, heerlijk buiten, gaan we bij de day-care kijken. De crèche voor de kids van het personeel. Daar is Carolyn 6 weken druk geweest met schilderen. Ziet er erg leuk uit !
Daarna slepen we met 2 cleaners en Joseph ( collega; moet ie maar niet op zijn vrije dag over het ziekenhuisterrein fietsen,) de dozen met bedschermen en infuuspalen van het guesthouse naar de afdeling. We beginnen zelf, ze in elkaar te zetten; Ikea op zijn Afrikaans, dwz geen passende schroeven, en van welke wel passen, vijlen we de braampjes weg met een nagelvijl. Grappig om te merken dat ze dan een nagelvijl zo bijzonder vinden ! Collega’s zijn zo enthousiast dat ze tussen de bedrijven (= wonden) door, komen helpen, waarbij deze “menpower” jammergenoeg sterker blijkt dan het laswerk ! Uiteindelijk staan 9 van de 12 infuuspalen stevig op hun voeten. Aan elke infuuspaal hangt een mandje waarvan collega’s geen idee hebben wat ermee te doen! Waarschijnlijk zal die multifuncioneel gebruikt gaan worden. ( Fruitmandje?) Ook de 6 bedschermen staan. Voor de wielen eronder geschroefd kunnen worden, staat er al DEPT 2 SURGICAL WARD op.
Of ze er blij mee zijn ! Waar ze ook blij mee zijn, zijn de dozen waar we de materialen uitgepakt hebben. Scheelt ons de loop naar de afvalcontainer. (Men kan hier echt ALLES gebruiken.)
Ook al zijn wij oudere moeders, we willen toch eenmaal ervaren hoe het is, een kindje op de rug te dragen. We krijgen alle medewerking ( maar mogen hem niet meenemen !) Veel bekijks, grote hilariteit. We eten vanavond bij “ Traveller’s Lodge” om kennis te maken met de Nederlandse chirurg, die het werk van Robert 3 maanden gaat overnemen, en zijn echtgenote. Leuk om te vertellen dat Jane Fossey ( grote expert/bekendheid als gorillaonderzoeker.) hier gewoond heeft.

Dinsdag 22 april

We willen vandaag met JP om de tafel om onze aanbevelingen door te spreken. Hij heeft echter door ziekte, een nachtdienst overgenomen, dus dat wordt morgen. Wat opvalt is, dat de hele overdracht zowel in de dutyroom als langs de patiënten, door JP duidelijk en to the point is. (Ook duidelijk hoorbaar voor ons, want vaak wordt er erg zacht gesproken). Eigenlijk voor het eerst !
We complimenteren hem hiermee en vragen hem dit, op deze manier, over te brengen op zijn collega’s. Als we onze infuuspalen teruggevonden hebben in de store (magazijn van de afdeling) ( de oude staan gewoon verder te roesten naast het bed), maken we volgens Afrikaans innovatie, de laatste 3 infuuspalen passend en stabiel door plastic in de poot te drukken waardoor de paal past ! 2 Infuuspalen worden naar de OK gebracht. S’ Avonds hebben we een afscheidsfeestje van Robert en Carolyn. Duidelijk is in ieder geval hoe geliefd zij zijn in het St Francis ! Het blijkt
Dat er 3 geiten en 5 kippen s’middags zijn geslacht in de tuin van het guesthouse . Als wij komen liggen ze gezamenlijk op de barbecue. De ingewanden staan te koken, om later op de bbq gegrild te worden. Deze worden voornamelijk door locals gegeten, en door Maria; smaakt wat naar hoofdkaas. Er staan verschillende potten te koken. Bobby, de ziekenhuishond, ligt tevreden ( waarschijnlijk met volle maag) naast de rest van de ingewanden in het gras. Robert heeft een mooie speech voorbereid, waarbij hij de nieuwe arts, zijn vrouw en 2 co-assistenten introduceert bij de rest van de staff. Ons project komt ook aan de orde. Er wordt uitgebreid benoemd wat er allemaal al gedaan is met het sponsorgeld, en wat nog loopt aan projecten. Er wordt enthousiast gereageerd.
Het is duidelijk dat dit zeer wordt gewaardeerd. Ook de directeur bedankt ons heel hartelijk en wij bedanken vanaf deze plek nogmaals iedereen die ons en daarmee het St. Francis Hospital in Mutolere heeft gesponsord.

Woensdag 23 april

Op tijd, zelfs de overdracht begint om 08.05 uur. Alleen ……. geen enkele leerling. Wat blijkt: Immaculate heeft vanwege haar opleiding tot instructieverpleegkundige, alle leerlingen en wat patiënten nodig! Jaap, de nieuwe arts, loopt voor het eerst visite, maar gelukkig is daar “ Mr. Fred”, de lokale arts. Hij is natuurlijk overbekend met de patiënten, hun achtergrond en de gang van zaken. Om 10.00 uur komen Robert en Carolyn nog even echt afscheid nemen. Wij vinden het heel jammer, vanwege de goede, vertrouwde samenwerking en introductie in Afrika. Wij, en ook de patiënten, zullen hen missen ! Vandaag mag, na dit echt elke dag gevraagd te hebben, “ Madame Grace “ uit de tractie. De timmerman ( hier de instrumentenmaker) komt direct de maat nemen voor haar krukken. Na de visite de afspraak met JP en Immaculate over onze aanbevelingen, we benoemen ze kort.
-Werken in 2 units ( vooral voor wat betreft de efficiëntie in de wondzorg)
-Medicijnmappen (efficiëntie) en een andere manier van medicijnen delen, waarbi iedere patiënt gevraagd wordt of pijnstilling nodig is. Nu gebeurt dat niet gestructureerd/consequent
waardoor te vaak onnodig pijn geleden wordt. (Patiënten betalen zelf voor iedere tablet).
-Hygiëne: het grootste punt is het reinigen van het bed, nachtkastje en de deken (die niet eens na elke patiënt zelfs maar gelucht wordt !) bij ontslag van de patiënt.
-Verantwoordelijk stellen van een collega voor een bepaald onderdeel in/van de zorg. ( “ Aandachtsvelder “ aanstellen ).
*Zowel JP als Immaculate reageren enthousiast. We maken ze duidelijk dat het onze ideeën zijn, maar dat zij het zullen moeten doen, binnen natuurlijk de mogelijkheden.
Ze staan open voor onze punten van verbetering, en brengen ook eigen inzichten in. Ze gaan er graag mee aan de slag.

Donderdag 24 april

Om 08.00 uur nemen we de medicijnmappen zoals beloofd, mee naar de afdeling. Je ziet JP glunderen. Ondertussen heeft Annettie alle lakens klaar, en vandaag kan de cleaner dus beginnen met ze te stempelen. Vooroorlogs, dat gaat wel even duren ! Hij zit op zijn dooie gemak buiten tussen de patiënten, met een sjabloon, een pot zwarte verf een een doekje om elk laken, een voor een, te tamponeren ! Pffffffff….. Dan moet de verf natuurlijk nog drogen. We merken steeds vaker dat patiënten waarde hechten aan onze hygiene-normen. Wanneer ze ons zien wordt er soms, bescheiden als men is, gevraagd om schone lakens. Zij weten ondertussen dat wij zo nodig, het hele huis afstruinen om ze te vinden. Binnenkort is dit probleem gelukkig opgelost, en kunnen onze collega’s vaker schoon beddegoed aanbieden. Er zijn nu, echt te weinig lakens !! Een aantal jonge mannen maken we blij met pakjes speelkaarten. We bieden ze ook Yatzee aan, maar dobbelstenen lijken geheel onbekend. We maken kennis met Gerald, de driver die o.a. altijd de bestellingen uit Kampala haalt. Hij neemt voor ons de al afgebroken wielen van de bedschermen mee naar Joint Medical Store in Kampala om daar garantie te verhalen. Everlyn vertelt dat John de timmerman letterlijk dag en nacht werkt aan onze nachtkastjes !

Vrijdag 25 april

We staan om 07.00 uur aan de maingate om opgehaald te worden voor een weekend Queen Elisabeth National Parc. We rijden via Kabale om de jeep om te ruilen voor een busje met hefdak. De urenlange rit naar het park is al een safari op zich. Fantastisch, met bananenplantages, theeplantages, en het kleurige leven langs de weg en in de dorpjes. 12 Km. voor het QENP hebben we met uitzicht op Lake Edward , een zeer verse, frisse, sappige, zoete ananasbreak ! Waar behalve een ananas, een Zwitsers mes en de treeplank van de Toyota voldoet.
Wanneer we aankomen bij onze lodge, blijkt dat die aan het Kazinga-kchannel ligt, waar grote aantallen hippo’s en krokodillen leven. De tent staat op een betonnen platform en biedt plaats aan 2 bedden. Voorafgaand aan onze eerste safari,rijden we naar de Evenaar. We zien al heel snel olifanten de weg oversteken ( niet heel het park is afgezet), met een jong van een paar dagen oud. Tijdens de safari over de Savanne, zien we enkele soorten antilopes, olifanten, waterbuffels en zwijnen. Na het eten willen we richting tent. We vragen begeleiding, (is regel) want er kunnen s’avonds/s’nachts beesten over het terrein lopen. Via het toilet gaan we naar onze tent. Al lopende zien we een bewaker bij onze tent. Als we eerst schrikken van zijn grote geweer, schrikken we nog meer van een gigantische, knorrende Hippo ( Nijlpaard). We schieten met een noodgang onze tent in, alwaar we toch wel wat zenuwachtig en giechelig door onze hor, het beest in de gaten houden. Hij staat ondertussen op 3 meter afstand van ons bedje, van de beplanting te vreten. Gelukkig blijft de bewaker hem met een megagrote lamp ook in de gaten houden. Bang dat hij agressief zal reageren, durven we geen foto te maken. Thecla is blij dat Hein dit niet weet en Maria smst Jos dat hij “ NIET NU “ moet bellen. Hoewel na een halfuur de rust is wedergekeerd, besluiten we om maar geen tanden te poetsen, en ook maar een blaasretentie te riskeren, want wij gaan er echt niet meer uit !!

Zaterdag 26 april

Na een korte, wat onrustige nacht staan we om 05.30 uur op voor een vroege safari. We zien een prachtige African Sunrise en het ontwaken van de natuur. Na het ontbijt vertrekken we om 11.00 uur voor de 3e safari langs de woodrand, parallel aan het Kazinga –channel. De woodrand heeft dezelfde vegetatie als de savanne, maar veel dichter bebost met voornamelijk cactussen en acacia soorten, en daardoor de leefomgeving van de olifant. De olifant eet 100 kilo beplanting ( voornamelijk acacia) per dag. We zien dan ook verschillende groepen olifanten, en een luipaard in een boom. Alleen al het rijden met ons hoofd in de Afrikaanse wind is al genieten. Foto’s maken is even wat lastiger, door de off-road drive, maar dat maakt de ervaringen niet anders ! Als we bij het kanaal aankomen, dat Lake Edward met Lake George verbindt, maken we een boottocht waar we langs de oevers weer veel waterbuffels, hippo’s, krokodillen en heel veel vogels zien. Na de boottocht halen we een lokaal broodje en bananen en beginnen aan onze 4e safari. Het blijft adembenemend, en niet alleen de zonsondergang. Als we in het donker terugkomen staan de tafeltjes buiten met olielampen en een groot houtvuur. In de sfeer van Afrikaanse geluiden en met in de verte bliksemflitsen, genieten we enorm, …met een glaasje wijn en heerlijk eten.


Zondag 27 april

Na een rustige nacht met nu, alleen het knorren van de Hippo, staan we wederom vroeg op, om om 07.30 uur aan de mooie rit richting Mutolere te beginnen. Onderweg zien we wat vreemds .
Een tas in de boom ? 4 tassen ? Nee, Jackfruit. Dit is een grote, zeer zware vrucht, met de smaak van “ richting ananas”. Als we verder rijden, komen we langs golfplaten, gevouwen in oliedrums !?
Met deze constructie en electriciteit (kortsluiting) worden sprinkhanen gevangen die op de lichtflitsen afkomen en in het vat vallen, om daarna verzameld te worden voor consumptie.
Omdat we nieuwsgierig zijn naar de teelt van ananassen, regelt Robert, onze tourguide, met een local, een bezoek aan een ananasplantage, ergens in de binnenlanden. Daar blijkt, dat ze niet in een boom hangen, als kokosnoten of bananen, maar per stuk in het hart van een plant ( type kamerplant, Bromelia) groeien ! We gaan met 8 ananassen ( niet allemaal voor ons) de bus weer in. Het ruikt heerlijk in de bus. Als we in Kabale komen, doen we een mooie, overdekte markt aan, met een grote variëteit aan groente en fruit. We kopen er de beloofde Jackfruit. Wat een ding ! Als we de hal weer uitlopen , ……stuiten we op sprinkhanen. Ze worden als garnalen gepeld, dwz van de vleugeltjes ontdaan. We kopen een zakje levende “ grasshoppers “ zonder vleugeltjes en sms-en Everlyn of ze ze wil klaarmaken zogauw we thuis zijn. Bij thuiskomst blijken we geen elektra te hebben. Jammer, want de batterijen zijn leeg, en koken gaat dus ook niet. Everlyn is zo lief om ook sweet potatoes voor ons te koken. Het geheel krijgen we mee in een bakje onder een geborduurd kleedje ( het deksel) en eten we bij kaarslicht. “ Grasshoppers taste well !! “